Cảm nhận về bài thơ Tôi yêu em của Puskin – Bài làm 1 của một bạn học sinh chuyên Văn trường THPT Lê Quý Đôn Đồng Nai

Từ lâu, văn học Nga luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong tâm hồn và trong tình cảm của mỗi người Việt Nam. Cái chất lãng mạn và hiện thực đan xen với nhau, lối tư duy rành mạch, khúc chiết cộng với sự nồng nhiệt, nhân hậu trong quan điểm nhân sinh đã khiến văn học Nga trở nên gần gũi và làm say đắm lòng người. Tôi yêu em của A. Puskin là một bài thơ mang đậm đặc trưng của văn học Nga và mang đậm dấu ấn của tâm hồn Nga.

Bài thơ thật giản dị, không cấu tứ cầu kì, không có nhiều các thủ pháp nghệ thuật, cũng chẳng cần tới hàm ngôn, tất cả những điều cần nói đều đã được nói ra, thẳng thắn, chân thành. Và cũng thật lạ lùng, cái làm nên sự cuốn hút của bài thơ lại chính là ở đấy.

Tôi yêu em đến nay chừng có thể
Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai,

Tình yêu là như thế, có bao nhiêu bài ca, có bao nhiêu lời hay ý đẹp dành cho nó, dẫu có nói cả một đời vẫn chưa hết, nhưng có lúc lại thật đủ đầy chỉ trong ba tiếng: Tôi yêu em.

Không cần đến bất cứ một sự so sánh nào, cũng không cần đến những hình ảnh hoa mĩ (trong nguyên bản không có từ ngọn lửa), lời mở đầu vừa là lời bộc bạch lại vừa là lời khẳng định của tình yêu: Tôi yêu em. Chỉ đơn giản thế thôi bởi tình yêu đích thực đâu cần nhiều lời. Ta biết nhân vật trữ tình đang có một tình yêu, ta biết tình yêu nồng cháy ấy được ấp ủ đã rất lâu rồi và ta cũng biết cô gái không đáp lại tình yêu (không rõ vì lí do gì, thật tiếc!). Tình đơn phương là một đề tài khá phổ biến trong thơ ca. Bởi, hình như khi đau khổ, người ta dễ đến với thơ hơn và trong đau khổ, người ta cũng dễ san sẻ hơn.

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,
Hay hồn em phải gợn sóng u hoài.
Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng,
Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen;

Tâm trạng của chàng trai ẩn chứa thật nhiều nỗi niềm, những nỗi thường thấy của trái tim đang yêu, vừa muốn thế này lại vừa muốn thế kia. Không muốn làm em buồn (trong nguyên bản không có từ gợn sóng), biết là không hi vọng nhưng ghen tuông lại là điều có thực, muốn kìm nén mà không thể. Mạch cảm xúc và tiếng nói của lí trí cứ đan xen, muốn tách bạch mà không sao tách nổi. Trái tim là thế đấy, trái tim có những lí lẽ riêng, có con đường riêng mà chỉ có trái tim mới biết, chỉ có trái tim mới thấu hiểu.

Xem thêm:  Cảm nghĩ về truyện cổ tích Sọ Dừa - Văn mẫu lớp 6

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,
Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em.

Với nhiều người, câu kết thật bất ngờ, bởi hình như nó có vẻ mâu thuẫn với tựa đề của bài thơ, nhưng phải đọc kĩ và phải suy ngẫm ta mới thấy, mới hiểu được cái lôgic của nó, cái lôgic thật tuyệt vời của trái tim đang yêu và của lòng nhân hậu. Không thể lí giải khác được. Bao nhiêu tình cảm, bao nhiêu nỗi niềm, bao nhiêu tâm trạng được dồn nén, được gói ghém, được bộc bạch ở đây. cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em (trong nguyên bản là cầu cho em được một người khác yêu). Phải nói ra những lời này thật không dễ chút nào, nhưng chàng trai Nga Puskin đã nói thế, chân thành và giản dị- biết bao, trung thực, mạnh mẽ và trong sáng, đôn hậu biết bao. Toát lên từ bài thơ là tình cảm nồng hậu, phóng khoáng mang đậm cốt cách, hương vị Nga.

Suốt hai thế kỉ qua, hầu như không có văn nghệ sĩ Nga nào lại không ít nhiều chịu ảnh hưởng tốt lành từ ông. Những ai đã từng yêu Puskin sẽ lại yêu tha thiết những trang viết chứa đựng bao nhiêu suy ngẫm, bao nhiêu triết lí, giản dị mà sâu xa của Raxun Gamzatop, sẽ lại say đắm với những câu chuyện đẫm chất nhân văn, lúc thì mộc mạc, chân chất, lúc lại huyền ảo, lung linh của Aimatôp.

Dịch giả Thúy Toàn đã có lần trích dẫn lời của nhà văn Gôgôn khi nói về Puskin người tốt như thế phải 200 năm nữa nước Nga mới có. Câu chuyện về cái chết và tình yêu của Puskin với Natalia Gônsarôva, cô gái xinh đẹp nhất thành Moskva vẫn còn mãi trong lòng những người yêu Puskin. Đó là bằng chứng về sự trung thực của nhân cách và sự trong sáng của tâm hồn. Không phải ngẫu nhiên mà từ lâu, tên tuổi của Puskin đã trở thành biểu tượng của văn hóa Nga, tâm hồn Nga.

Với riêng tôi, không hiểu sao, Tôi yêu em luôn gợi cho tôi nhớ tới một câu quan họ quen thuộc: Người đi em dặn lời rằng: Đâu hơn người kết, đâu bằng người đợi em. Một cô gái Việt và một chàng trai Nga, xa xôi, cách trở về không gian nhưng sao lại có sự tương đồng đến thế về tình cảm và tâm hồn, cũng mãnh liệt, thẳng thắn mà rất đôn hậu, vị tha; giản dị nhưng có sức quyến rũ đến không ngờ. Phải chăng chính sự đồng điệu đó đã làm cho văn học Nga trỏ nên gần gũi, thân quen với độc giả Việt Nam.

Cảm nhận về bài thơ Tôi yêu em của Puskin – Bài làm 2

Tình yêu – dòng chảy vĩnh cửu của lịch sử văn học nhân loại – là một chủ đề lớn trong thơ trữ tình của thiên tài Puskin. Cùng với bài Gửi K., Tôi yêu em đã góp vào thơ tình nhân loại một bài thơ tình hoàn hảo tiềm ẩn những giá trị nhân văn lớn lao.

Xem thêm:  Bài số 130. Đoạn trích trong bài kí Cô Tô của Nguyễn Tuân gợi cho em những suy nghĩ gì?

Cấu trúc bài thơ dựng trên mâu thuẫn nghệ thuật giữa trật tự lôgic và mạch cảm xúc, giữa lí trí điềm tĩnh và xúc cảm dâng trào. Trên bề mặt kết cấu, trật tự lôgic và lí trí nói lên việc “rút lui”, chối bỏ say mê, dập tắt ngọn lửa tình. Còn trong bề sâu mạch trần thuật trữ tình, xúc cảm không ghìm nén được mà tuôn trào mãnh liệt, bất chấp lôgic và lí trí. Mâu thuẫn nghệ thuật này giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc tình yêu chân thành đằm thắm mà thiết tha mãnh liệt, đam mê mà vị tha, độ lượng của nhà thơ.

Mở đầu bài thơ là điệp khúc tôi yêu em – cũng là giọng điệu chủ đạo của bài thơ : Tôi yêu em : đến nay chừng có thể / Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai. Lời thơ thật giản dị, dùng vài từ mang tính phủ định, không ví von, bóng gió. Nhịp thơ chậm rãi, điệu giọng trầm tĩnh. Ấy thế mà câu thơ bộc lộ thấu đạt những xúc cảm, trải nghiệm chân thành, sâu sắc trong trái tim yêu chân thực, chung thủy mà âm thầm kín đáo, da diết day dứt khôn nguôi, có pha chút dè dặt ngậm ngùi và dự cảm dang dở… của nhân vật tôi.

Mạch cảm xúc trong hai dòng thơ tiếp theo chuyển đột ngột nhưng vẫn một giọng điệu trầm tư, điềm tĩnh bởi lí trí chế ngự : Nhưng không để em bận lòng thêm nữa, / Hay hồn em phải gợn bóng u hoài. Điệp từ không (trong nguyên tác) nhấn mạnh ý định có vẻ dứt khoát “rút lui”, chối bỏ say mê, dập tắt ngọn lửa tình vẫn âm ỉ, “chưa hoàn toàn lụi tắt” để không làm em phải băn khoăn, phiền muộn thêm nữa. Nhưng trong thẳm sâu tâm hồn dồn nén bao cảm xúc, nỗi niềm trăn trở, buồn đau của thân phận, không hề có chút gì thanh thản, khiến ta không tin rằng đây là mối tình “không hi vọng”…

Phần cuối bài thơ, xúc cảm lại trỗi lên sự dồn nén, chế ngự của lí trí điềm tĩnh : Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng / Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen. / Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,… Nhịp thơ không chậm rãi như phần đầu mà nhanh hơn, mạnh hơn. Một loạt thủ pháp được sử dụng : điệp khúc tôi yêu em, lặp từ phủ định không và từ mang ý nghĩa thời gian, dùng câu bị động (trong nguyên tác). Nhưng trên hết là sự chân thành đã làm tỏa sáng câu thơ. Nhân vật tôi không hề che giấu, ngần ngại mà rất trung thực, thành thật bộc bạch những cung bậc, sắc thái tình yêu trong thẳm sâu tâm hồn mình, một tình yêu thầm kín, da diết, mãnh liệt, với những trăn trở day dứt, những khổ đau tuyệt vọng, những nỗi buồn và sự ghen tuông đen tối giày vò, khiến trong đáy sâu tâm linh không một chút thanh thản, yên định.

Xem thêm:  Bạn em say mê học Toán nhưng chưa thích học Văn. Em hãy góp ý kiến với bạn để giúp bạn học tập toàn diện hơn - Văn mẫu lớp 9

Tình yêu của nhân vật tôi cũng rất đỗi bình thường, rất người như bao người khác, cũng bị nỗi ghen tuông giày vò, bóp nghẹt tâm can nhưng đã vượt lên thói ích kỉ làm hạ thấp giá trị con người để trở nên nhân ái, vị tha, cao thượng hơn : Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm, / Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.

Giữa hai dòng thơ là một nghịch lí, mâu thuẫn mà khối óc sáng suốt khó có thể lí giải bằng lí lẽ của nó nhưng có thể cắt nghĩa bằng lí lẽ của con tim, một con tim chân thật, độ lượng, biết nhận nỗi khổ đau, bất hạnh về mình mà không đem lòng thù hận khi tình yêu không được đền đáp, như nhà thơ đã viết trong một bài thơ khác : Nhưng nếu gặp ngày buồn rầu đau đớn / Em thầm thì hãy gọi tên lên / Và hãy tin : còn đây một kỉ niệm / Em vẫn còn sống giữa một trái tim.

Câu thơ cuối bài là một lời chúc có vẻ nghịch lí mà thiêng liêng, đầy vị tha biết dường nào : Cầu em được người tình như tôi đã yêu em. Câu thơ rất độc đáo, đột ngột về ý nghĩa, hàm chứa nhiều ý vị…

Có người tìm thấy sự đồng điệu, gặp gỡ thú vị giữa câu thơ của thiên tài Puskin với câu quan họ khiêm nhường, tế nhị mà tha thiết, mãnh liệt trong bài Giã bạn : Người về em dặn câu rằng / Đâu hơn người kết, đâu bằng đợi em. Tôi yêu em là một tình yêu vô vọng, thấm một sắc điệu buồn, nhưng hơn hết vẫn là một tình cảm chân thành, mãnh liệt mà vị tha, cao thượng, bộc lộ vẻ đẹp của tâm hồn và nhân cách con người nhân hậu, biết “kính trọng vô hạn đối với phẩm giá con người với tư cách là Con Người” (Biêlinxki), vì thế bài thơ chứa đựng những giá trị tinh thần nhân văn cao cả của loài người.

Chất thơ của bài thơ chủ yếu toát ra từ những xúc cảm chân thành, từ những lời lẽ giản dị, từ giọng trữ tình dồn nén mà mãnh liệt, tạo được sức mạnh biểu đạt tình cảm. Sức hấp dẫn của bài thơ trước hết là bởi “Đối tượng tự nó hấp dẫn đến mức chả cần gì tới sự tô điểm nào cả” (Puskin). Có lẽ cũng vì vậy mà bài thơ không ngừng gây xúc động trong lòng bao thế hệ bạn đọc…

Topics #Cảm nhận #con đường #con người #học sinh #kỉ niệm #Puskin #quan điểm #thời gian #tôi yêu em #văn cảm nghĩ #văn học