Phân tích về trích đoạn Hai cây phong của Ai-ma-tốp – Bài làm 1 của một bạn học sinh giỏi Văn tỉnh Quảng Bình

“Hai cây phong” là phần đầu của truyện gợi tả cảnh sắc làng Kur-ku-rêu, hồi tưởng lại những kỉ niệm êm đềm về hai cây phong của chốn quê dào dạt tâm hồn đứa con đi xa về thăm nơi chôn nhau cắt rốn của mình.

“Người thầy đầu tiên ” là tác phẩm xuất sắc của Ai-ma-tốp, nhà văn xứ Cư-rơ-gư-xtan của nước Cộng hòa ở vùng Trung Á thuộc Liên Xô trước đây. “Hai cây phong” là phần đầu của truyện gợi tả cảnh sắc làng Kur-ku-rêu, hồi tưởng lại những kỉ niệm êm đềm về hai cây phong của chốn quê dào dạt tâm hồn đứa con đi xa về thăm nơi chôn nhau cắt rốn của mình.

Trích đoạn này đã thể hiện một cách đằm thắm, thiết tha tình yêu cố hương, biểu lộ lòng biết ơn người thầy đầu tiên đã trồng cây và trồng người nơi thảo nguyên hoang vu mênh mông.

Phần đầu trích đoạn nói về cảnh sắc làng Kur-ku-rêu, chốn quê thân yêu của nhân vật “tôi” – họa sĩ, sau những năm tháng đi xa trở về thăm làng. Những tiếng: "Lùng Kur-ku-rêu chúng tôi”….“phía dưới làng tôi… ”, “phía trên làng tôi” cất lên thật gợi cảm, đầm ấm và mến thương biết bao! Làng ở “ven chân núi” trên một cao nguyên. Cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, bao la. Có “thung lũng đất vàng”, có cánh thảo nguyên Ca-dắc-xtan "mênh mông”. Có khe nước “ào ào từ nhiều ngách đá đổ xuống” có rặng núi Đen và con đường sắt “băng qua đồng bằng chạy tít đến tận chân trời phía tây”. Cảnh sắc quê hương được cảm nhận bằng những hình ảnh đường nét đậm nhạt, cao thấp, gần xa làm hiện lên một không gian nghệ thuật rất đẹp với bao yêu mến tự hào của một đứa con đối với cố hương, của một họa sĩ tài hoa trước thiên nhiên kì thú. Sau câu chữ là bao cảm xúc dâng trào, với bao bồi hồi thương nhớ.

Nhớ làng Kur-ku-rêu đối với đứa con xa quê trở về là nhớ hai cây phong trên đồi cao ở đầu làng. Họa sĩ biết hai cây phong“từ thuở bắt đầu biết mình ", một sự gắn bó thiết tha với cả một đời người. Hai cây phong lớn "như những ngọn hải đăng đặt trên núi" từng gây ấn tượng đối với bất cứ ai, “dù đi từ phía nào” đến

thăm làng Kur-ku-rêu. Riêng đối với họa sĩ, mỗi lần về thăm quê nhà đã “từ xa đưa mắt tìm hai cây phong thân thuộc ấy” và tự coi đó là “bổn phận đầu tiên” của mình. Với họa sĩ, tình yêu quê hương đã chan hòa, đã gắn bó với tình thương nhớ hai cây phong lớn đầu làng.

Nhớ hai cây phong đối với họa sĩ là nhớ “với một nỗi buồn da diết”; càng về gần tới làng lại càng nhớ. Đứa con li hương tự hỏi thầm lòng mình: “Ta sắp được thấy chúng chưa, hai cây phong sinh đôi ấy? Mong sao chóng về tới làng chóng lên đồi mà đến với hai cây phong!”. Và hạnh phúc biêt bao đối với đứa con quê lâu ngày mới trở về, được "đứng dưới gốc cây để nghe mãi tiếng lá reo cho đến khi say sưa ngây ngất”.

Nhớ cây phong đối với khách tha hương là nhớ “tiếng nói riêng”, “tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu ” của nó. Nhớ cây phong là nhớ dáng hình của nó, nhớ thân cây “nghiêng ngả”, nhớ âm thanh “rì rào” của lá cành “lay động” ban ngày hay ban đêm. Ai-ma-tốp đã sáng tạo nên hàng loạt ẩn dụ, so sánh và nhân hóa để gợi tả và biểu cảm vể “tiếng nói riêng”, “tâm hồn riêng’’ của hai cây phong quê nhà: “như một làn sóng thủy triều dâng lên, vỗ vào bãi cát ", "như một tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm chuyền qua lá cành, như một đốm lửa vô hình ”… Có lúc hai cây phong tưởng như đang trầm tư "bỗng im bặt một thoáng ” rồi “lại cất tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào”… Nếu cây tre, luỹ tre làng ta, trong “Bão bùng thân bọc lấy thân – Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm” (Nguyễn Duy ) thì cây phong làng Ku-ku-rêu, cây phong thảo nguyên trong mây đen và bão dễ bị “xô gãy cành, tỉa trụi lá”, nó vẫn “dẻo dai và reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực”. Hai cây phong có một sức sống vô cùng mãnh liệt, biểu tượng cho bao phẩm chất tốt đẹp của con người quê hương, con người thảo nguyên.

Đây là một đoạn văn hay nhất, giàu hình tượng và biểu cảm nhất nói về cây phong, thể hiện một sự tưởng tượng kì diệu, phong phú, với tất cả tình yêu nồng hậu đối với hoa cỏ, cây lá; một đoạn văn đáng học thuộc, đáng nhớ:

… “Trong làng tôi không thiếu gì các loại cây, nhưng hai cây phong này khác hẳn… và reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rửng rực

Họa sĩ yêu hai cây phong quê nhà với tất cả tấm lòng và tình nghĩa thủy chung, như ông đã tâm sự: “Tuổi trẻ của tôi đã để lại nơi ấy, bên cạnh chúng là một mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh”. “Mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh” ấy là tâm hồn tuổi thơ vô cùng trong sáng.

Xem thêm:  Tả cảnh một cánh rừng - Văn mẫu lớp 6

Phần hai trích đoạn “Hai cây phong ”, tác giả kết hợp tự sự với miêu nhắc lại kỉ niệm tuổi thơ êm đềm. Hoài niệm tuổi thơ về quê hương bao giờ cũng đằm thắm, thiết tha. Với con người Việt Nam chúng ta, mỗi lần đi xa nhớ quê nhớ hương vị đậm đà “nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương ”, là nhớ con cánh diều biếc, nhớ cây đa, giếng nước, sân đình, là nhớ dòng sông quê mẹ với kỉ niệm một thời thơ bé:

"Bạn bề tôi tụm năm tụm bày Bầy chim non bơi lội trên sông Tôi dưa tay ôm nước vào lồng Sóng mở nước ôm tôi vào dạ… ”

(Nhớ con sông quê hương – Tế Hanh)

Nhân vật họa sĩ nhớ quê hương, nhớ làng Kur-ku-rêu là nhớ kỉ niệm tuổi thơ với cây phong thân thương. Không bao giờ có thể quên được “buổi học cuối cùng”năm ấy, trước khi bắt đầu nghỉ hè. Bọn con trai nghịch ngợm và hồn nhiên “reo hò, huýt còi ầm ĩ” chạy lên đồi… Hai cây phong như những người bạn thân tình mở lòng đón tiếp ‘'nghiêng ngả đung đưa như muốn chào mời… đến với bóng râm mát rợi và tiếng lá xào xạc dịu hiền”. "Lũ nhóc con chân đất” trèo lên hai cây phong “Iàm chấn động cả vương quốc loài chim”. Trên ngọn cây phong "những cành cao ngất", bọn trẻ nhỏ làng Kur-ku-rêu vô cùng sung sướng ngắm nhìn cảnh vật gần xa, chúng tưởng như “có một phép thần thông nào vụt mở ra trước mắt… cả một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng”

Cây phong đã mở rộng tầm mắt, làm sáng lên tâm hồn tuổi thơ, làm cho lũ trẻ “sửng sot ”, tất cả đểu “ nín thở ngồi lặng đi”… phóng tầm mắt vế bốn phía chân trời. Bức tranh quê hương hiển hiện, như mở rộng, như vẫy gọi. Chuồng ngựa của nông trang, dải thảo nguyên hoang vu, xa thẳm biêng biếc”. Những dòng sông xa lạ "lấp lánh tận chân trời như những sợi chỉ bạc mỏng manh”. Lũ trẻ “lắng nghe tiếng gió ảo huyền ", tiếng “thì thầm to nhỏ ” của “lá cây đáp lại lời gió ”, rồi chúng nghĩ về những miền đất lạ nơi chân trời xa xôi, về bầu trời, những đám mây, những đồng cỏ, sông ngòi, "những miền đất bí ẩn đầy sức quyến rũ lẩn sau chân trời xa thẳm biêng biếc kia ". Cậu bé – hoạ sĩ tương lai vô cùng xúc động “lắng nghe tiếng cây phong rì rào, tim đập rộn ràng vì thảng thất và vui sướng”..:, lòng mơ tưởng và “cố hình dung ra những miền xa lạ kia…”. Hai cây phong trên đồi quê không chỉ mở rộng tầm mất mà còn nâng cánh ước mơ cho những em bé làng Kur-ku-rêu bay tới những chân trời xa xôi tươi sáng… Sau này, khi đã trưởng thành, nhân vật họa sĩ mới tự hỏi lòng mình – điều mà thuở ấu thơ chưa hề nghĩ đến:” ai người đã trồng hai cây phong trên đồi này? Người vô danh ấy đã ước mơ gì, đã nghĩ những gì khi vùi hai gốc cây xuống đất, người ấy đã ấp ủ những niềm hi vọng gì khi vun xới chúng nơi đây, trên đỉnh đồi cao này?”. Tuổi thơ non nớt cũng không hiểu vì sao quả đồi có hai cây phong ấy, bà con làng mình gọi là “Trường Đuy- sen”… Tinh cảm ‘Ăn quẢ nhớ người trồng cây” đã được Ai-ma-tốp diễn tả một cách tinh tế, sâu lắng, đầy chất thơ. Phần sau truyện "Người thầy đầu tiên’ đã nói rõ những tình cảm, tư tương tốt đẹp đó.

Trích đoạn “Hai cây phong” là trang văn chứa chan thi vị đã thể hiện một cách sâu sắc tình yêu quê hương, tình yêu cây cỏ, cảnh sắc thiên nhiên quê nhà. Những kỉ niệm đẹp của tuổi thơ, và lòng biết ơn người thầy đầu tiên của đời mình, của quê hương mình đã làm nên chất thơ của truyện.

Đoạn văn tả tiếng nói liêng, tâm hồn riêng của cây phong là hay nhất.  Đoạn văn kể lại kỉ niệm tuổi thơ trèo lên hai cây phong nhìn về bốn phía chân trời là cảm động nhất. Dòng hồi tưởng, nỗi nhớ hai cây phong của nhân vật họa sĩ như được chắt lọc từ nơi sâu thẳm tâm hồn, rất chân thực, hồn nhiên và trong sáng, vẻ đẹp cây phong là vẻ đẹp thảo nguyên phương Bắc. “hai cây phong” là bài ca nghĩa tình về quê hương, về người thầy vĩ đại đã “ trồng cây và trồng người ”…

Phân tích về trích đoạn Hai cây phong của Ai-ma-tốp – Bài làm 2

Truyện ngắn Người thầy đầu tiên của nhà văn Ai-ma-tốp đã đưa chúng ta về với làng nhỏ Ku-ku-rêu của nước Cộng hòa Cư-rơ-gư-xtan thuộc Liên Xô (cũ). Câu chuyện về người chiến sĩ Hồng quân, đoàn viên thanh niên cộng sản Đuy- sen – người thầy đầu tiên đã trồng hai cây phong nhỏ cùng cô bé An-tư-nai thuở trước.

 Để bốn chục năm sau, cô bé đã là một viện sĩ danh tiếng, còn hai cây phong đã trở thành một phần không thể thiếu trong kí ức làng quê của biết bao thế hệ dân làng Ku-ku-rêu.

Xem thêm:  Cảm nhận về bài Mùa xuân của tôi trích Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọn của Vũ Bằng - Văn mẫu lớp 7

Kỉ niệm gắn bó với hai cây phong được kể lại theo hai mạch dẫn lồng vào nhau: mạch dẫn chuyện trực tiếp của nhân vật “tôi” – một họa sĩ đã lớn lên từ chính mảnh đất này và mạch kỉ niệm của cả một thế hệ “chúng tôi”. Kí ức thật đậm nét của tuổi thơ đã khiến cho người họa sĩ – nhân vật “tôi” đã tái hiện lại thật đẹp và xúc. động hình ảnh hai cây phong – biểu tượng của quê hương, một mảnh hồn làng sống động.

Bắt đầu của những kí ức về làng quê là lời dẫn chuyện đưa người đọc trở về một nơi nằm ven chân núi, trên một cao nguyên rộng, có những khe nước ào ào từ nhiều ngách đá đổ xuống. Ku-ku-rêu đã hiện ra với tất cả vẻ hoang sơ của thiên nhiên với thung lũng, thảo nguyên, rặng núi. Hai cây phong không phải là món quà của tự nhiên nhưng đã từ rất lâu, những đứa trẻ đã biết chúng từ thuở bắt đầu biết mình. Để cũng rất tự nhiên, hình ảnh hai cây phong đã trở thành của riêng làng Ku-ku-rêu: “chúng luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi”, trở thành mốc định hướng cho mọi người tìm đến. Riêng đối với “tôi”, “mỗi lần về quê, khi xuống xe lửa đi qua thảo nguyên về làng, tôi đều coi bổn phận đầu tiên là từ xa đưa mắt tìm hai cây phong thân thuộc ấy".

Anh đã dành tình cảm đặc biệt với hai cây phong như với những người bạn, nhìn bằng cặp mắt chan chứa tình cảm yêu thương, nên dù khó nhìn đến mấy, anh bao giờ cũng cảm biết được chúng, lúc nào cũng nhìn rõ. Hai cây phong đã trở thành một phần tâm hồn của anh, chi phối cả niềm vui, nỗi buồn của người họa sĩ.

Bằng tình yêu ấy, anh đã tạo nên một bức tranh thật sinh động, đẹp đẽ. Một bức tranh ngân nga cả những giai điệu “tiếng lá reo cho đến khi say sưa ngây ngất”. Đoạn văn miêu tả hình ảnh hai cây phong đẹp như một bài thơ về một loài cây “có tiếng nói riêng và hẳn phải có một tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu”. Có lẽ chính tình yêu quê hương của người họa sĩ đã đem đến cảm giác choáng ngợp say sưa ấy: “Dù ta tới đây vào lúc nàc, ban ngày hay ban đêm, chúng cũng vẫn nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, không ngớt tiếng rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau." . Có khi tưởng chừng như một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát,- có khi lại nghe như một tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm chuyển qua lá cành như một đốm lửa vô hình, có khi hai cây phong bỗng im bặt một thoáng, rồi khắp lá cành lại cất tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào”.

Ngay cả khi thời tiết thay đổi khắc nghiệt, hai cây phong ấy vẫn như một con người bền bỉ kiên cường đối chọi với sức mạnh tàn phá của bão dông, “nghiêng ngả tấm thân dẻo dai và reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực". Cảm nhận của tuổi thơ đã được người họa sĩ ấy trân trọng gìn giữ, ngay cả khi khám phá ra điều bí ẩn về hai cây phong bằng những giải thích chính xác khoa học thì: “việc khám phá ra chân lí giản đơn ấy vẫn không làm tôi vỡ mộng xưa, không làm tôi bỏ mất cách cảm thụ của tuổi thơ mà tôi còn giữ đến tận ngày nay”.

Bởi lẽ cây phong ấy đã gắn với cả một thời tươi đẹp: “Tuổi trẻ của tôi đã để lại nơi ấy, bên cạnh chúng như một mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh…”. Hình ảnh thời ấu thơ đã tạo thành không gian cổ tích rất riêng, phải chăng chính từ tình yêu và sự gắn bó với hai cây phong, đã làm cậu bé năm xưa lớn lên trở thành họa sĩ với mong muốn vẽ lại linh hồn nồng thắm của làng quê?

Hai cây phong ấy còn là kỉ niệm chung của chúng tôi – bọn con trai tinh nghịch ở làng Ku-ku-rêu, những người bạn cùng trang lứa của người họa sĩ. Đó là tất cả những ngày tháng được vui chơi, chạy nhảy giữa núi đồi rộng lớn, trong bóng râm mát rượi và tiếng lá xào xạc dịu hiền của hai cây phong. Đẹp làm sao khoảnh khắc những cậu bé ấy được nâng lên cao từ những cành cao ngất, cao đến ngầng tầm chim bay, một thế giới khác đã được mở ra, vượt ra khỏi giới hạn của làng quê Ku-ku-rêu nhỏ bé, “như có một phép thần thông nào vụt mở ra trước mắt chúng tôi cả một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng”.

Hai cây phong trở thành bệ đỡ, nâng cánh ước mơ cho những đứa trẻ, mở tầm nhận thức về một thế giới đầy những điều mới lạ cần khám phá, hướng về “những miền đất bí ẩn đầy sức quyến rũ lẩn sau chân trời xa thẳm biêng biếc kia”. Cũng như bạn bè của mình, “tôi” – chú bé sau này là họa sĩ cũng trải qua cảm giác “tim đập rộn ràng vì thảng thốt và vui sướng, rồi trong tiếng xào xạc không ngớt ấy, tôi cố hình dung ra những miền xa lạ kia”. Hai cây phong đã trở thành người bạn lớn, người bạn tâm tình thân thiết đem lại những niềm vui vỡ òa hạnh phúc cho tuổi thơ.

Xem thêm:  Em hãy viết đoạn văn về tình thương của chú bé Hồng với mẹ

Khi hưởng thụ niềm vui trong bao tháng ngày hồn nhiên thơ mộng bên hai cây phong ấy, không cậu bé nào đặt câu hỏi về người đã vun mầm, ấp ủ những niềm hi vọng, đem lại hạnh phúc tuổi thơ. Đó cũng là điều bình thường với bất cứ em bé nào. Hai cây phong của người chiến sĩ Hồng quân, đoàn viên thanh niên cộng sản Đuy-sen đã cùng trồng với em bé khốn khổ An-tư-nai trong những ngày làng Ku-ku-rêu còn chìm đắm trong lạc hậu tối tăm và những hủ tục còn đè nặng trong đời sông dân làng những năm đầu sau Cách mạng tháng Mười đã trở thành chứng nhân cho sự lớn khôn của bao thế hệ.

Bản thân người thầy đầu tiên ấy vẫn ở lại với làng, đã trở thành một ông lão đưa thư mẫn cán Đuy-sen, thế nhưng khi các em bé gọi quả đồi có hai cây phong là “Trường Đuy-sen” như bao dân làng, có mấy ai còn nhớ ông lão ấy chính là thầy Đuy-sen, người đem đến ánh sáng cách mạng góp phần xóa tan đi bóng tối cho bao cuộc đời?

Hai cây phong còn là minh chứng cho sự hi sinh lặng thầm của những người cộng sản trẻ tuổi đã không ngại ngần cống hiến thời thanh xuân tươi đẹp cho quê hương thay da đổi thịt. Tình cảm yêu mến hai cây phong của “tôi”, của “chúng tôi”, của những người dân làng Ku-ku-rêu khiến chúng ta trân trọng chính là vì hai cây phong ấy gắn với câu chuyện về một con người cao đẹp, người thầy giáo không có bằng sư phạm nhưng đã vun trồng bao ước mơ, hi vọng cho những trò nhỏ của mình.

Phân tích về trích đoạn Hai cây phong của Ai-ma-tốp – Bài làm 3

Tác phẩm Hai cây phong được trích từ Người thầy đầu tiên, co thể nói đây là một tác phẩm nổi tiếng mang đậm dấu ấn của tình thầy trò cũng như là những kí ức tuổi thơ với tác tác giả.

Tác phẩm Hai cây phong nổi trội hơn với hình ảnh đầy màu sắc. Hình ảnh cây thông được xuất hiện một cách rõ nét đặc biệt qua chi tiết hai cây thông khổng lồ cao ngất và mát rượi. Có thể nói hai cây thông nó là bóng mát được ví như một người thầy dìu dắt các trò của mình một cách nhiệt tình chu đáo. Bên trong cây phong còn có những tiếng chim, nghiêng nga như vui đùa đón chào một cái sức sống mới đầy màu sắc.

Ở đây tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất xưng tôi cộng thêm diễn tả một khoảng thời gian rất lâu cho thấy đây là những kỉ niệm tuổi thơ của tác giả. Không dừng lại ở đây bên tác giả con nói lên được tình thầy trò đầy cảm xúc.

Thông qua những chi tiết sau đây: Hai cây thông trên đồi cao của kì nghĩ hè, nói lên sự chia tay của các trò đối với thầy cô của mình. Bên cạnh đó còn thấm thía một cái gì đó không xa với ngày đi học lại. Tác giả đã gợi lên được nơi hội tụ niềm vui tuổi thơ, khám phá mơ ước, đánh thức khát vọng tâm hồn của những đứa trẻ.

Chi tiết thứ hai đó là phong cảnh của làng quê, Sự tò mò của các em nhở khi trèo lên cây thông và nhìn xuống. Đó là chi tiết nói lên cái tuổi thơ đầy những ảo tưởng, những kỉ niệm đẹp với tác giả thì nó không bao giờ phai mờ và ông mãi nhớ về nó. Đó chính là một kí ức tuổi thơ, là tình yêu quê hương da diết.

Hình ảnh hai cây phong mà người nghệ sĩ cũng nhưng là tác giả đã viết đã vễ lên đó cũng chính là những tình cảm của ông dành cho người thầy đã trồng và nuôi lớn hai cây thông và đó là nhân chứng để chứng tỏ tình thầy trò của ông.

Với nghệ thuật ẩn dụ, so sánh nhân hóa đan xen vào đó là cách sữ dụng từ ngữ, tác giả đã vẽ lên một bức tranh tuyệt đẹp pha lẫn giữa kí úc tuổi thơ cùng tình thầy trò đầy những cảm động và đầy ý nghĩa. Đó là bức tranh của thiên nhiên đẹp đẽ bao la đầy những bí ấn mà người bình thường không thể nào nhìn thấy cho thấy tác giả là một người rất tinh tế ông đã quan sát một cách kỹ lưỡng những hình ảnh trong bức tranh sống động này.

Là tác giả và cũng là một người Người họa sĩ tài ba đã vẽ lên được một bức tranh đầy màu sắc sống động như vậy. Chỉ có những người có tâm hồn phong phú, giàu cảm xúc mới làm được những điều thú vị và đầy mơ ước đó. Tác giả còn gợi tả được tình yêu quê hương và sự gắn bó với những kí ức đẹp của tuổi thơ.

Topics #Ai-ma-tốp #Cảm nhận #Cố hương #con đường #con người #Hai cây phong #học sinh #kỉ niệm #nguyễn du #Nguyễn Duy #Những đứa trẻ #phân tích #tả cảnh #Tế Hanh #thời gian #Tuổi trẻ #tưởng tượng #ước mơ #văn phân tích